Bij de herfst denken we aan vallende boomblaadjes, kleurrijke paddenstoelen en spinnen in huis. Maar ook vleermuizen horen in de rijtje thuis want september is vleermuizenmaand. Vleermuizen zijn namelijk bijzonder aanwezig en actief in die periode.
Vrouwtjes vleermuizen die de afgelopen zomer een jong kregen, laten dat vanaf de vroege herfst steeds vaker een tijdje achter in de kolonieplaats. Zelf gaan ze op verkenning, op zoek naar een (vertrouwde) winterverblijfplaats. Mannetjes vleermuizen, vaak afkomstig uit een heel andere regio, soms tientallen kilometers verderop, doen hetzelfde. Ook zij gaan op zoek naar een mogelijke winterverblijfplaats. En zo ontmoeten ze elkaar.
Een handvol soorten, vooral uit de meer noordelijke en oostelijke streken van Europa, trekken jaarlijks vele honderden, soms duizenden kilometers zuid- of zuidwestwaarts naar oorden waar het minder koud is tijdens de winter. Deze vleermuizentrek was voor onderzoekers lange tijd moeilijk te bestuderen maar dankzij allerlei hightech komt er de laatste jaren meer info naar boven. Zo weten we intussen dat sommige soorten wel meer dan tweeduizend kilometer kunnen afleggen, of dat anderen in staat zijn om in één trek de Noordzee over te vliegen tussen het Europese vasteland en de Britse eilanden. Over land volgen ze, afhankelijk van het weer, graag lijnvormige elementen zoals waterlopen, bosranden of dreefgebieden waar ze tussendoor op insecten jagen.
In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, leggen vleermuizen in september nog niet meteen een vetreserve aan voor de winter. Dat doen ze pas in oktober en november zodat ze tegen de eerste koude nachten in december zo'n 10 gram wegen, zo'n 40% meer dan hun gewicht tijdens de zomermaanden. Dat belet vleermuizen echter niet om overdag al eens wat dieper te slapen en eventueel al eens een koude, winderige of natte nacht over te slaan.