Op de barricaden voor de landschappen van Vlaanderen

Voor wie schreef je 'Landschappen voor het leven'?

Van Den Bosch: “Ik had zowel de vrijwilliger van de lokale natuurvereniging als de schepen bij een gemeente of de beleidsmedewerker die werkt rond natuur, landbouw of toerisme voor ogen. Iedereen die te maken heeft met landschapszorg dus. Men heeft snel het gevoel ‘dat is niet voor mij’, maar er zijn honderden mensen die op een of andere manier betrokken zijn bij landschappen: medewerkers bij gemeentelijke milieudiensten, provinciale en Vlaamse overheden, natuurverenigingen,... Kom je als schepen terecht in de raad van bestuur van een regionaal landschap of werk je mee aan een Europees natuur- of landschapsproject met buitenlandse partners, dan komt dit boek van pas. En als je bij een regionaal landschap werkt, is het bijna een evidentie dat het boek op je bureau ligt als naslagwerk.”

Het boek dat hier voor ons ligt, is een heruitgave. Verschilt het inhoudelijk sterk
van de eerste versie uit 2014?

Van Den Bosch: “Als je als ondertitel ‘verleden, heden en toekomst’ kiest, dan daag je jezelf uit om je teksten na enkele jaren terug vast te pakken. De toekomst is een deel heden en verleden geworden. Ik heb mezelf wel opgelegd om niets te veranderen óm te veranderen. Wat relevant is, blijft relevant, maar als je er dan aan begint, valt je schrijfsel van acht jaar geleden toch dik tegen. Zo is het toch meer dan een opfrissing geworden. Er is in die acht jaar natuurlijk ook veel veranderd.”

Geldt dat ook voor jouw visie op landschap?

“Mijn visie is hoofdzakelijk hetzelfde gebleven. Het theoretisch drietrapsmodel dat in het vorig boek als toekomstbeeld werd gelanceerd, is goed op weg om realiteit te worden. Beleidsmakers hebben wel nog altijd de neiging om nationale en landschapsparken territoriaal, organisatorisch en functioneel los te koppelen van het regionaal landschap waartoe ze behoren, maar dat gaat niet. Dat is hetzelfde doen als een spiegelei bakken door eerst de dooier te scheiden van het eiwit, beiden in een apart pannetje te bakken en dan samen op een bord te serveren. Dat is mogelijk, maar efficiënt is het niet. Voor mij is een nationaal of landschapspark de geconcentreerde kwaliteit, maar deze dooier blijft wel onderdeel van het groter geheel, de streek waarbinnen het regionaal landschap alle actoren samenbrengt. Eiwit en eierdooier haal je niet uit elkaar, die horen samen."

Is het boek dan een manifest?

Van Den Bosch: “Voor het deel over de toekomst zeker wel. Het bevat concrete beleidsaanbevelingen. Vlaanderen heeft rond natuur en landschap amper een debatcultuur en dat is jammer, want dat doet de kwaliteit van het beleid geen goed. Een afwijkende opinie wordt snel als kritiek gelezen. In de discussie over nationale parken, landschapsparken en regionale landschappen zit een uitgesproken mening snel klaar, maar als je een paar bijvragen stelt, merk je dat men vaak zelf niet goed weet waarop die gebaseerd is. Het boek is een uitnodiging om met elkaar in gesprek te gaan, maar wel op basis van bestaande kennis en expertise die overal in Vlaanderen voor het rapen valt, niet in het minst bij de 16 regionale landschappen!“

Het boek Landschappen voor het leven werd voorgesteld op het landschapssymposium op 20 oktober 2022, de internationale dag van het landschap.

Verleden, heden en toekomst van regionale landschappen in Vlaanderen en elders
Tweede herziene uitgave (2022)
Auteur: Johan Van Den Bosch
Uitgever: Regionaal Landschap Kempen en Maasland vzw
Formaat: 16,5 x 24 cm - Paperback - 248 pagina's
Prijs: 25 euro

Ben je nog niet in het bezit van een exemplaar? Online koop je het boek hier.