Kasteeldomein 'Hof van Straeten' als waterbuffer en voedselbos' goedgekeurd

Dit LEADER-project, een samenwerking tussen het Regionaal Landschap Houtland & Polders met Hogeschool Gent, Hof van Straeten nv en De Nieuwe Polder van Blankenberge, situeert zich in Varsenare. 

Water en voedsel zijn de kernwoorden waar rond gewerkt wordt op deze middeleeuwse site. Om meer water te kunnen bufferen in tijden van wateroverlast of -schaarste, wordt een historische walgracht geruimd, een bestaande vijver natuurlijk ingericht en krijgen diverse grachten een ander profiel. Dit komt ook de biodiversiteit ten goede. Daarnaast zal een publiek toegankelijk wandelpad  deze watergerelateerde ingrepen verbinden met een nieuw aangelegd voedselbos. Op die manier streeft het project naar ecologische duurzaamheid, waterbeheer en gemeenschapsbetrokkenheid.  

Hoofddoelstelling is streven naar een klimaatadaptief waterbeheer voor de omgeving. Een dynamisch watersysteem buffert het water, zowel bij overlast in tijden met overvloedige neerslag als bij tekorten in droogteperiodes. Bij wateroverlast fungeren de walgracht, de vijvers en het grachtenstelsel als complementaire buffers, die omwille van hun vertraagde afvoer, de Tollenaarsbeek ontlasten van water. Tijdens periodes van droogte kan, door die vertraagde afvoer, het vastgehouden water duurzaam worden ingezet voor de bevloeiing van het voedselbos en de Tollenaarsbeek. De waterhuishouding van het perceel, bestemd voor het voedselbos, wordt geoptimaliseerd door de aanleg van een innovatief systeem van peilgestuurd waterbeheer. Gelijktijdig wordt ook gewerkt aan een betere waterkwaliteit en een ecologische opwaardering van de verschillende waterlichamen. Zo zal het domein in zijn geheel functioneren als een spons die zoveel mogelijk neerslag in de bodem opslaat en daardoor de grondwatertafel gunstig beïnvloedt. 

Hand in hand met het hierboven beschreven watersysteem, zet het project, met de realisatie van een publiek zichtbaar en extensief voedselbos, een voorbeeldproject op de kaart waarbij klimaatdaptatie, biodiversiteit en gastronomie met elkaar verweven worden. Enkele principes:

• opbouw van de bosbodem die als spons fungeert
• werken met gelaagdheid van doorlevende soorten
• streven naar regeneratieve fertiliteit
• maximaliseren van biodiversiteit, ook voor bestuiving en plaagbestrijding

Met de grond die vrijkomt tijdens de graafwerken ter hoogte van het watersysteem, wordt een wandelpad aangelegd doorheen het domeinbos met inheemse soorten. Dit zorgt voor een betere toegankelijkheid op de doorgaans natte en modderige grond. Daarnaast sluit het pad ook aan op het bestaande wandelnetwerk en brengt het de wandelaars in contact met het voedselbos en het historische Hof van Straeten. Rustplekken langs het pad bieden gelegenheid tot ontspanning en educatie. Zo zullen informatieborden de geschiedenis van het Hof van Straeten, de bufferfunctie van de waterlichamen en het toekomstige voedselbos belichten.

Dit is een project van het Regionaal Landschap Houtland & Polders in samenwerking met het Hof Van Straeten BV, Hogeschool Gent en De Nieuwe Polder van Blankenberge en gerealiseerd binnen LEADER Noord-West-Vlaanderen, met de steun van de Europese Unie t.w.v. € 40.100,00.

De werken starten in het najaar van 2024 en worden verder gezet in droge periodes in 2025 en 2026. Het landschap krijgt daardoor telkens de tijd om te herstellen. Op die manier wordt bodemverdichting op het voedselbosperceel vermeden en wordt de biodiversiteit gestimuleerd.

Ondertussen werd ook de 2de oproep opengesteld, de deadline hiervan is voorzien op 1 oktober (12u00 ’s middags). Heb je zelf een innovatief idee om het platteland te versterken en ben je woonachtig in de regio Brugge-Oostende? Ben je voor de uitwerking van jouw idee op zoek naar middelen voor een financieel duwtje in de rug? Neem dan contact met ons op, vertel ons jouw idee en wij begeleiden je naar een LEADER-waardig project.

De nieuwe LEADER-periode behelst drie thema’s:

• landschap en biodiversiteit
• leefbare en levendige dorpen
• landbouw/korte keten en valorisatie van biomassa

Jouw project moet passen binnen één van deze drie thema’s en er zijn een aantal regels aan verbonden. Zo verwachten we dat een project innovatief is, dat je samenwerkt met verschillende partners, dat je geïntegreerd denkt en dat er meerwaarde is voor de brede bevolking in de regio.

Nieuw zijn de microprojecten. Dat zijn kleine projecten met een direct resultaat met een maximum tot 7800 euro steun. Hiervoor leg je in jouw dossier het eindresultaat concreet vast en na goedkeuring voer je uit. Je moet geen facturen of betaalbewijzen meer indienen, maar gewoon aantonen dat je het afgesproken resultaat bereikt hebt. Vervolgens ontvang je de toegekende middelen.

Leader is gebiedsgericht. Je kan enkel een project indienen binnen de landelijke zones. Projecten in Oostende en Brugge en de randgemeenten komen niet in aanmerking. Woon je in zo’n landelijk gebied? Meld dan jouw innovatief idee aan bij het Leader-secretariaat via leadernwvl@west-vlaanderen.be of via stefaan.serlet@west-vlaanderen.be. Kijk ook eens op www.west-vlaanderen.be/leader.